Over – De Dekoloniale Indonesië Nederland Herdenking

Wegens groot succes vindt dit jaar weer de eerste inclusieve, Dekoloniale Indonesië Nederland Herdenking plaats. U bent van harte uitgenodigd. Er komen weer grote sprekers, muzikanten, poëten en er worden kransen gelegd na de twee minuten stilte. Bij deze brede herdenking komen verschillende groepen niet tegenover elkaar te staan, maar staan verbinding en heling centraal. Alhoewel hun verhalen en ervaringen verschillen, delen ze immers een koloniale- en oorlogsgeschiedenis. Deze herdenking vertrekt vanuit het gegeven dat je de niet de ene pijn hoeft te ontkennen om de andere te erkennen – ook niet als de pijnen verschillend zijn. Sterker nog, het begrijpen van de ene pijn kan helpen een andere te begrijpen. Het pijnlijke verleden wordt bij deze herdenking daarom niet onder de tafel geschoven, maar op een verbindende en helende manier op tafel gelegd.

Nationalisme staat niet centraal, maar de verhalen en pijnen van burgers. In tijden van oorlog en onderdrukking zijn burgers immers nooit de winnaar. Daarnaast wordt koloniale bezetting (zoals dat in Nederlands-Indië gebeurde) bij deze herdenking expliciet afgekeurd. Vanwege deze twee redenen wordt er bij deze herdenking geen (Nederlandse) vlag gehesen. Ook is er geen militaire taptoe, maar leidt een muzikant met een passend improvisatiestuk de twee minuten stilte in.

De herdenking wordt georganiseerd voor het herdenken van alle gruwelijkheden die in bezet voormalig Nederlands-Indië en Indonesië hebben plaatsgevonden of die daarmee te maken hebben: de Tweede Wereldoorlogsperiode, de koloniale periode daarvoor, de dekolonisatie-/herbezettingsoorlog en het tijdperk erna. Daarnaast is dit evenement bedoeld voor iedereen die op welke manier dan ook nog pijn ervaart van de koloniale- en oorlogsgeschiedenis van Indonesië, of zich daarin wil interesseren.

De Dekoloniale Indonesië Nederland Herdenking wil ruimte maken voor (maatschappelijk) dialoog, verbinding en heling. Dat is de reden dat er ieder jaar uit de verschillende diaspora sprekers, artiesten en muzikanten worden uitgenodigd. Zij zijn vrij om te vertellen wat zij willen vertellen. Deze herdenking uit zich nadrukkelijk als niet “volledig afgedekoloniseerd”. Dekoloniseren is namelijk een voortdurend proces dat nooit volledig is afgerond. De herdenking is dus elk jaar weer verschillend. Deze herdenking, de organisator en het monument leren nog elke dag, en worden elke dag dekolonialer. Heeft u dus – in het kader hiervan, of betreffende iets anders – tips, vragen of opmerkingen? Neemt u dan alstublieft vooral contact op met initiatiefnemer en organisator Benjamin Caton: dekolonialeherdenking@gmail.com

WAAROM DEZE LOCATIE?

Het Monument Indië-Nederland ondergaat zelf ook een dekolonisatieproces, en neemt ons hierin mee. Het Monument Indië-Nederland was lang een omstreden monument. Het monument is oorspronkelijk neergezet met de naam “Het Van Heutsz Monument” als ereteken voor generaal Joannes Benedictus van Heutsz. Deze generaal is vooral bekritiseerd voor de gruwelijke wijze waarop hij de Atjeh-opstand neersloeg. Op 31 januari 2004 is de naam van het monument gewijzigd in “Monument Indië-Nederland” op initiatief van het ‘Comité Herdenking Gevallenen in Nederlands-Indië’ te Amstelveen. De functie veranderde van een ereteken voor Van Heutsz tot een gedenkteken dat herinnert aan de relatie tussen Nederland en Indonesië gedurende en na de koloniale periode van bezetting. Het dekolonisatieproces is daarentegen nog niet rond; de volgende stap is een naamsverandering naar “Het Monument Indonesië-Nederland”.

Deze naam- en functieverandering van het monument is exemplarisch voor wat binnen deze herdenking centraal staat. Dit evenement vertrekt vanuit het gegeven dat het tijd is om het (koloniale) verleden te erkennen en bespreekbaar te maken. Om de Japanse bezetting en het Indonesisch verleden op een zo rechtvaardig mogelijke manier te herdenken wordt er bij dit evenement geprobeerd de koloniale context mee te nemen. Bij deze herdenking wordt dus niet weggekeken van de koloniale geschiedenis, noch weggekeken van de koloniale geschiedenis van dit monument. Integendeel, deze worden gebruikt in een poging om op een betere manier te herdenken. Op deze wijze wordt er met dit evenement geprobeerd heling plaats te laten vinden zonder andere pijnen te ontkennen. Daarnaast helpt deze herdenking dit monument zodoende te dekoloniseren, en helpt het monument ook weer de herdenking met het dekolonisatieproces.

WAAROM DEZE DATUM?

17 augustus heeft Indonesië zichzelf uitgeroepen tot onafhankelijke staat. Alhoewel er daarna een gruwelijke onafhankelijkheidsoorlog volgde, staat deze dag voor veel Indonesiërs en Indo-Europeanen symbool voor het einde van een lange koloniale bezetting. Net als 4 mei de herdenkingsdag is voor de bevrijdingsdag 5 mei, herdenkt deze herdenking ook op de dag vóór 17 augustus: 16 augustus.

15 augustus is de dag dat Japan capituleerde van voormalig Nederlands-Indië, huidig Indonesië. Deze dag symboliseert het einde van de Japanse bezetting. Op de dag erna – 16 augustus – herdenken wij bij deze herdenking de onderdrukte tijd die eraan voorafging.

De reden dat deze herdenking op 16 augustus plaatsvindt is omdat dit een herdenking is van verbinding en heling, inclusief voor álle pijnen. 16 augustus zit precies tussen 15 en 17 augustus in, en vervult zo een brugfunctie tussen beide gebeurtenissen.

PERS

Er is pers aanwezig. Alhoewel zij welkom zijn, hebben wij met de pers gecommuniceerd dat op een rustige vebindende manier herdenken de allerhoogste prioriteit heeft op 16 augustus, boven wat dan ook. Wij hebben dan ook gevraagd ten alle tijden de rust en emoties van de bezoekers, van de sprekers en van de herdenking te respecteren. Mocht u als bezoeker tijdens de herdenking iets toch niet fijn vinden, geef dat dan vooral een seintje aan iemand met een hesje, dan zorgen wij ervoor dat u weer in alle rust en vrede verder kunt herdenken.

Vind u het niet fijn om op de foto te staan? Neemt u dan vooral wat meer achterin plaats.

BEREIKBAARHEID

De Dekoloniale Herdenking vindt plaats op 16 augustus om 20:00 bij het Monument Indië-Nederland op het Olympiaplein. Deze is te bereiken met tram 2, 24 en bus 15. Het Haarlemmermeerstation is 8 minuten lopen van het monument. Betaald parkeren (€4,50 per uur) kan in de buurt waar genoeg parkeergelegenheid is.