Over – De Dekoloniale Indonesië Nederland Herdenking

Wegens groot succes vindt dit jaar weer de Dekoloniale Indonesië Nederland Herdenking plaats. U bent van harte welkom. Er zijn weer belangrijke sprekers, muzikanten en dichters uitgenodigd. Ook worden er na de twee minuten stilte kransen gelegd. Bij deze brede, inclusieve herdenking staan verbinding en heling centraal en komen verschillende groepen niet tegenover elkaar, maar naast elkaar te staan. Alhoewel hun verhalen en ervaringen verschillen, delen ze immers een koloniale- en oorlogsgeschiedenis. Deze herdenking vertrekt vanuit het gegeven dat je niet de ene pijn hoeft te ontkennen om de andere te erkennen – ook niet als trauma’s verschillend zijn. Sterker nog, het invoelen van de ene pijn kan helpen de andere te begrijpen. Het verleden wordt bij deze herdenking daarom niet onder de tafel geschoven, maar op een verbindende en helende manier op tafel gelegd. Zo worden verschillende gemeenschappen verstevigd.

Bij deze herdenking staat nationalisme niet centraal, maar de verhalen en het leed van burgers. In tijden van oorlog en onderdrukking zijn burgers immers nooit de winnaar. Op persoonlijke titel zijn veteranen daarom absoluut welkom om met ons te herdenken. Wel wordt koloniale bezetting (zoals dat in Nederlands-Indië gebeurde) bij deze herdenking expliciet afgekeurd. Daarom is er geen vlagvertoon. Ook ontbreekt de militaire taptoe. In plaats daarvan leidt een muzikant met een passend improvisatiestuk de twee minuten stilte in.

De herdenking wordt georganiseerd ter nagedachtenis van alle gruwelijkheden die in bezet voormalig Nederlands-Indië en Indonesië hebben plaatsgevonden of die daarmee verband houden: in de koloniale tijd, de Japanse bezetting in de Tweede Wereldoorlog, de kolonisatie-/herbezettingsoorlog door Nederland, de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd en de periode daarna. 

Daarnaast is dit evenement bedoeld voor iedereen die, op welke manier dan ook, nog pijn ervaart van- of verbintenis voelt met de koloniale- en oorlogsgeschiedenis van Indonesië, of zich daarvoor wil interesseren.

De Dekoloniale Indonesië Nederland Herdenking wil ruimte maken voor (een maatschappelijke) dialoog, verbinding en heling. Dat is de reden dat er ieder jaar uit de verschillende diaspora sprekers, artiesten en muzikanten worden uitgenodigd. Zij leiden samen met de initiatiefnemer het publiek door het complexe verleden heen. De kunstenaars en performers zijn vrij om te vertellen wat zij willen vertellen.  Wij zijn van mening dat dekoloniseren een voortdurend proces is en dat maakt de herdenking elk jaar weer verschillend. Deze herdenking, de organisatie en de performers leren nog elke dag. De herdenking is dus elk jaar weer verschillend. Heeft u dus – in het kader hiervan, of betreffende iets anders – tips, vragen of opmerkingen? Neemt u dan alstublieft vooral contact op met initiatiefnemer en organisator Benjamin Caton: dekolonialeherdenking@gmail.com, of stuur een DM naar @benjamin.caton

WAAROM DEZE LOCATIE?

De locatie van het evenement stemt tot nadenken. De historie van de plek levert een belangrijke bijdrage aan de inhoud van de herdenking. Het Monument Indië-Nederland ondergaat namelijk zelf ook een dekolonisatieproces en neemt de bezoekers hierin mee. Het monument Indië-Nederland was lang omstreden. Het werd oorspronkelijk gebouwd als ereteken voor generaal Joannes Benedictus van Heutsz en betaald door de Amsterdamse bevolking. Van Heutsz is vooral bekend en berucht vanwege de gruwelijke wijze waarop hij de Atjeh-opstand neersloeg. Op 31 januari 2004 is de naam van het monument gewijzigd in “Monument Indië-Nederland”, op initiatief van het ‘Comité Herdenking Gevallenen in Nederlands-Indië’ te Amstelveen. De functie veranderde van een ereteken voor Van Heutsz tot een gedenkteken dat herinnert aan de relatie tussen Nederland en Indonesië gedurende en na de koloniale periode van bezetting. Het dekolonisatieproces is daarentegen nog niet rond; de volgende stap is wat ons betreft een naamsverandering naar “Het Monument Indonesië-Nederland”.

Deze naam- en functieverandering van het monument is exemplarisch voor wat binnen onze herdenking centraal staat. Om de Japanse bezetting en de koloniale onderdrukking op een zo rechtvaardig mogelijke manier te gedenken, nemen wij de koloniale context mee bij deze herdenking. Er wordt dus niet weggekeken van de koloniale geschiedenis, noch van de koloniale geschiedenis van dit monument. Integendeel, beide worden gebruikt om op een vernieuwende manier te herdenken. Op deze wijze wordt er met dit evenement geprobeerd heling plaats te laten vinden zonder andere pijnen te ontkennen. Deze herdenking helpt dit monument te dekoloniseren, en tegelijkertijd helpt het monument de herdenking ook weer bij het dekolonisatieproces.

WAAROM DEZE DATUM?

15 augustus 1945 is de dag dat Japan capituleerde in voormalig Nederlands-Indië, het huidige Indonesië. Deze dag symboliseert het einde van de Japanse bezetting. Op de dag erna – 16 augustus – herdenken wij de onderdrukking die eraan voorafging.

Op 17 augustus 1945 riep Soekarno de republiek Indonesië uit. Hoewel er daarna een gruwelijke onafhankelijkheidsoorlog volgde, staat deze datum voor veel Indonesiërs en Indo-Europeanen symbool voor het einde van een lange koloniale bezetting. Net als 4 mei de herdenkingsdag is voor de bevrijdingsdag 5 mei, herdenken wij om die reden ook op de dag vóór 17 augustus: 16 augustus.

De reden dat onze herdenking op 16 augustus plaatsvindt is omdat dit een herdenking is van verbinding en heling voor alle betrokkenen. 16 augustus vervult zo een brugfunctie tussen beide gebeurtenissen.

PERS

Er is pers aanwezig. Alhoewel zij welkom zijn, hebben wij met de pers gecommuniceerd dat op een rustige vebindende manier herdenken de allerhoogste prioriteit heeft op 16 augustus, boven wat dan ook. Wij hebben dan ook gevraagd ten alle tijden de rust en emoties van de bezoekers, van de sprekers en van de herdenking te respecteren. Mocht u als bezoeker tijdens de herdenking iets toch niet fijn vinden, geef dat dan vooral een seintje aan iemand met een hesje, dan zorgen wij ervoor dat u weer in alle rust en vrede verder kunt herdenken.

Vind u het niet fijn om op de foto te staan? Neemt u dan vooral wat meer achterin plaats.

BEREIKBAARHEID

De Dekoloniale Herdenking vindt plaats op 16 augustus om 20:00 bij het Monument Indië-Nederland op het Olympiaplein. Deze is te bereiken met tram 2, 24 en bus 15. Het Haarlemmermeerstation is 8 minuten lopen van het monument. Betaald parkeren (€4,50 per uur) kan in de buurt waar genoeg parkeergelegenheid is.